پروتئین واکنشی C (CRP) توسط کبد ساخته می شود. سطح CRP در خون در شرایط التهابی افزایش می یابد. تست CRP مقدار این پروتئین را در خون به منظور تشخیص التهاب در شرایط حاد و یا بررسی شدت التهاب در شرایط مزمن اندازه می گیرد.

CRP یک فاکتور غیر اختصاصی برای التهاب بوده و یکی از حساس ترین واکنش­دهنده ها به فاز حاد می باشد؛ در نتیجه در عرض چند ساعت پس از آسیب، عفونت و یا سایر شرایط التهابی به داخل خون ترشح می شود. افزایش چشمگیر سطح CRP می تواند پس از تروما، حمله قلبی، عفونت های باکتریال جدی مثل آنچه در سپسیس رخ می دهد و بیماری های خود ایمنی درمان نشده یا فعال اتفاق بیفتد. سطح CRP در پاسخ به عفونت های باکتریال می تواند تا 1000 برابر افزایش یابد و منجر به درد، تب و سایر علائم شود.

تست CRP تشخیصی نیست اما می تواند اطلاعات مفیدی در خصوص وجود عفونت بدون مشخص کردن منبع آن برای پزشک فراهم آورد. این اطلاعات به همراه سایر فاکتورها از جمله علائم بالینی، بررسی های فیزیکی و سایر تست ها به تشخیص شرایط التهابی حاد یا شعله ور شدن بیماری التهابی مزمن کمک می کند و در ادامه پزشک باید آزمایشات و بررسی های بیشتری انجام دهد.

تست CRP استاندارد نباید با تست hs-CRP اشتباه گرفته شود. این دو تست، هر یک محدوده متفاوتی از سطح CRP را با هدف متفاوتی اندازه گیری می کنند؛ تست CRP استاندارد، مقادیر بالای پروتئین را در بیماری هایی که التهاب مشخص ایجاد می کنند می سنجد که این مقدار در محدوده 8 تا 1000 میلی گرم بر لیتر (0.8 تا 100 میلی گرم بر دسی ­لیتر) می باشد.

تست hs-CRP سطوح پایین تری از CRP را نسبت به تست CRP استاندارد سنجیده و برای افراد در خطر بیماری قلبی عروقی استفاده می شود. این مقدار در محدوده 0.3 تا 10 میلی گرم بر لیتر قرار می گیرد.

تست پروتئین واکنشی C (CRP) به منظور شناسایی التهاب انجام می شود.

به عنوان مثال، CRP ممکن است برای شناسایی یا بررسی التهاب جدی در شرایط حاد استفاده شود؛ از جمله :

• عفونت جدی باکتریال مربوط به ریه، دستگاه ادراری، دستگاه گوارشی، پوست و سایر بخش ها، با یا بدون سپسیس
• عفونت ویروسی یا قارچی
• بیماری التهابی لگن (PID)

تست CRP برای شناسایی شعله ور شدن بیماری در شرایط التهابی مزمن به منظور بررسی کارآمد بودن درمان مفید است. از جمله :

• بیماری التهابی روده
• برخی انواع آرتریت از جمله آرتریت روماتوئید
• بیماری های خود ایمنی از جمله لوپوس یا واسکولیت

مثال هایی از سایر موارد استفاده :

• تست CRP به طور گسترده برای تشخیص سپسیس در نوزادان تازه متولد شده استفاده می شود.
• تست CRP برای تحت نظر قرار دادن بیماران پس از جراحی مورد استفاده قرار می گیرد. به طور کلی، سطح CRP پس از جراحی افزایش یافته و سپس کاهش می یابد؛ مگر این که پس از عمل، عفونتی وجود داشته باشد.
• CRP می تواند یک عامل مناسب جهت پیش بینی رد پیوند در دریافت کنندگان پیوند کلیه باشد.

CRP گاهی ممکن است به همراه سرعت رسوب گلبول های قرمز (ESR) که تست دیگری جهت شناسایی التهاب است و یا پروکلسیتونین که تستی جهت نشان دادن سپسیس است درخواست شود.

از آنجایی که تست CRP به میزان کافی برای تشخیص یک بیماری مشخص اختصاصی نیست، یک نشانگر عمومی برای عفونت و التهاب محسوب شده و به پزشکان هشدار می دهد که ممکن است آزمایشات و درمان های بیشتری مورد نیاز باشد. بسته به علت مشکوک، ممکن است تعدادی آزمایش دیگر برای شناسایی منبع التهاب انجام شود.

تست CRP زمانی درخواست داده می شود که بیمار بر اساس سوابق و علائمش، مشکوک به عفونت باکتریال جدی باشد. به طور مثال، زمانی که یک نوزاد تازه متولد شده، علائمی از عفونت را نشان می دهد و یا بیماری علائم سپسیس مثل تب و لرز، افزایش سرعت تنفس یا افزایش سرعت ضربان قلب داشته باشد.

همچنین این آزمایش ممکن است به منظور تحت نظر قرار دادن شرایطی مثل آرتریت روماتوئید و لوپوس به طور مرتب و در فواصل زمانی مشخص درخواست شود تا مؤثر بودن درمان مشخص شود. این امر به طور ویژه ای در مشکلات التهابی مفید است؛ زیرا سطح CRP با فروکش کردن التهاب کاهش می یابد.

این آزمایش همچنین پس از جراحی به منظور اطمینان از عدم ابتلا به عفونت های پس از جراحی انجام می شود.

سطح CRP در خون به طور طبیعی پایین است. افزایش سطح CRP نشانگر وجود التهاب است اما محل یا علت آن را مشخص نمی کند. شک به عفونت باکتریال و سطح بالای CRP می تواند اطمینانی از یک عفونت باکتریال جدی ایجاد کند. وجود یک بیماری التهابی مزمن و سطح بالای CRP نشانگر شعله ور شدن بیماری و ناکارآمدی درمان می باشد.

اگر سطح CRP در ابتدا بالا رفته و سپس افت کند، نشان می دهد که التهاب یا عفونت در حال فروکش بوده و یا به درمان پاسخ می دهد.