گنادوتروپین کوریونی انسانی (hCG) هورمونی است که توسط جفت زن باردار تولید می شود. در اوایل بارداری، سطح hCG در خون افزایش می یابد و در ادرار از بین می رود. آزمایش بارداری، hCG را در خون یا ادرار شناسایی کرده و حاملگی را تأیید یا رد می کند.

در هفته های اول بارداری، وجود hCG در حفظ عملکرد جسم زرد مهم است. تولید hCG در سه ماهه اول (10-8 هفته) یک بارداری طبیعی به طور پیوسته افزایش یافته و در هفته دهم بعد از آخرین چرخه قاعدگی به اوج خود می رسد. سطوح، سپس در زمان باقی مانده از بارداری به آرامی کاهش می یابند. hCG در عرض چند هفته پس از زایمان دیگر قابل تشخیص نیست.

هنگامی که حاملگی در خارج از رحم رخ می دهد (خارج رحمی)، سطح hCG در خون با سرعت کمتری افزایش می یابد. هنگامی که فرد مشکوک به حاملگی خارج رحمی باشد، اندازه گیری سطح hCG در خون (آزمایش کمی) در طول زمان می تواند به تشخیص حاملگی خارج رحمی کمک کند.

به طور مشابه، هنگامی که جنین نقص کروموزومی مانند سندرم داون داشته باشد، ممکن است سطح خونی hCG غیر طبیعی باشد. آزمایش hCG به طور معمول به همراه چند آزمایش دیگر به عنوان بخشی از غربالگری ناهنجاری های جنین بین هفته 11 تا 20 بارداری استفاده می شود.

تست های hCG بارداری که یک نتیجه مثبت یا منفی می دهند (کیفی) وجود hCG را تشخیص می دهند. این تست ها ممکن است در آزمایشگاه، مطب پزشک و یا در منزل با استفاده از کیت تست حاملگی خانگی انجام شوند. روش ها ممکن است کمی متفاوت باشند اما در اکثر موارد، نوار تست درون یک لیوان حاوی ادرار جمع آوری شده و یا در معرض جریان ادرار یک زن قرار می گیرد. یک خط رنگی (یا تغییر رنگی دیگری) در مدت زمان مشخص شده طبق هر دستورالعمل که معمولا حدود 5 دقیقه است، ظاهر می شود. برای به دست آمدن نتایج دقیق آزمون، پیگیری دقیق دستورالعمل های آزمون اهمیت دارد. اگر نتیجه ی تست منفی باشد، اغلب چند روز بعد تکرار می شود. از آنجا که hCG به سرعت بالا می رود، یک آزمایش منفی اولیه می تواند در این بازه ی زمانی مثبت شود.

تست کمی hCG که اغلب بتا (β-hCG) hCGنامیده می شود، میزان hCG موجود در خون را اندازه گیری می کند. این تست ممکن است در موارد زیر مورد استفاده قرار گیرد :

• تأیید حاملگی
• به همراه تست پروژسترون برای کمک به تشخیص حاملگی خارج رحمی
• در تشخیص و نظارت بر بارداری که ممکن است شکست بخورد
• پایش زنان بعد از سقط جنین

اندازه گیری hCG خون همچنین ممکن است به همراه چند آزمایش دیگر به عنوان بخشی از غربالگری ناهنجاری های جنین استفاده شود.

تست کمی hCG خون ممکن است به عنوان یک نشانگر تومور در برخی از سرطان ها نیز استفاده شود.

گاهی اوقات، ممکن است تست hCG برای غربالگری بارداری در زنانی که قرار است تحت معالجه پزشکی قرار بگیرند، داروهای خاصی استفاده کنند یا تست های دیگری مثل X-ray که ممکن است به جنین در حال رشد آسیب برساند انجام دهند، استفاده شود. این کار معمولا برای تأیید عدم بارداری فرد انجام می شود. در اکثر مؤسسات بررسی همه بیماران خانم از نظر بارداری با استفاده از تست hCG ادراری یا خونی، پیش از مداخلات پزشکی، مانند عمل جراحی که به طور بالقوه می تواند به جنین آسیب برساند، تبدیل به یک امر استاندارد شده است.

برای تأیید بارداری، زمان آزمایش به دقت فرد در مورد زمان چرخه ی قاعدگی اش و همچنین دقت روشی که برای آزمایش استفاده می کند، بستگی دارد. به طور کلی، آزمایش خون نسبت به آزمایش ادرار حساسیت بیشتری داشته و دو روز قبل از شروع چرخه ی قاعدگی فرد، قابل انجام است. آزمایش hCG ادرار یا خون 10 روز پس از یک دوره قاعدگی از دست رفته، با اطمینان، قابل انجام است. حتی ممکن است یک خانم با استفاده از آزمایش ادرار بتواند بارداری خود را در همان روزی که چرخه قاعدگی اش را از دست می دهد مشخص کند، اما نتیجه ممکن است به طور کاذب منفی شود. اگر آزمایش اول منفی باشد، اما فرد همچنان به بارداری مشکوک باشد، آزمایش ممکن است مجددا در زمان دیگری تکرار شود.

زمانی که پزشک بخواهد حاملگی خارج رحمی را تشخیص دهد یا آن را رد کند و یا یک خانم را پس از سقط جنین تحت نظارت قرار دهد، ممکن است آزمایش های کمی hCG خونی را مرتبا طی چند روز درخواست کند. در این موارد، فرد ممکن است در ابتدا علائم و نشانه های طبیعی بارداری را تجربه کند اما در ادامه ممکن است علائم دیگری را تجربه کند که نشان دهنده این باشد که بارداری مطابق آنچه انتظار می رود، در حال پیشرفت نیست.

برخی علائم و نشانه های حاملگی خارج رحمی شامل موارد زیر است :

• خونریزی غیر طبیعی واژن  (از آنجا که شخص باردار است، ممکن است چرخه ی منظمی نداشته باشد اما احتمال دارد با بارداری خارج رحمی دچار خونریزی خفیف یا لکه بینی شود.)
• درد در قسمت پایینی کمر
• درد یا کرامپ در ناحیه تحتانی شکم یا در یک سمت لگن

در صورت عدم درمان، علائم ممکن است وخیم تر شود و شامل موارد زیر است :

• سرگیجه، ضعف
• احساس غش یا غش کردن
• فشار خون پایین
• درد در ناحیه شانه
• درد شدید و ناگهانی در ناحیه لگن
• تب، علائم شبه آنفولانزا
• استفراغ

ناحیه اطراف حاملگی خارج رحمی ممکن است دچار پارگی شده و شروع به خونریزی کند و در صورت عدم تشخیص، می تواند منجر به ایست قلبی و مرگ شود. آزمایش hCG ممکن است پیش از انجام یک پروسه پزشکی و یا درمانی که ممکن است در دوران بارداری مضر باشد، انجام شود.

نتیجه hCG منفی بدین معنی است که بعید است که شخص باردار باشد. با این حال، تست هایی که خیلی زود و قبل از اینکه hCG در بارداری به سطح قابل توجهی رسیده باشد انجام می شوند، ممکن است نتایج منفی کاذب را ارائه دهند. اگر احتمال قوی برای بارداری وجود داشته باشد، ممکن است طی یک هفته تست تکرار شود.

hCG مثبت بدان معنی است که شخص احتمالا باردار است. با این حال، اگر خانم یائسه باشد یا مکمل های هورمونی مصرف کند، ممکن است نتیجه ی مثبت کاذب به وجود بیاید. سطح خونی hcG در یک فرد با حاملگی خارج رحمی معمولا کندتر از حد طبیعی بالا می رود. به طور معمول، سطح hCG در چهار هفته اول یک بارداری طبیعی هر 48 تا 72 ساعت دو برابر می شود، سپس طی شش هفته هر 96 ساعت این اتفاق می افتد. کسانی که حاملگی ناموفق دارند نیز در ابتدا زمان دو برابر شدن طولانی تری دارند و حتی ممکن است افت غلظت hCG را در طول دوره ی دو برابر شدن نشان دهند. غلظت hCG به دنبال سقط جنین به سرعت کاهش می یابد. اگر hCG به سطوح غیر قابل شناسایی کاهش نیابد، ممکن است نشانگر باقی ماندن بافت تولید کننده ی hCG باشد که باید برداشته شود (اتساع و کورتاژ – D&C) سطح بالای hCG ممکن است نشان دهنده ی این باشد که تاریخ بارداری به اشتباه محاسبه شده و یا یک حاملگی مولی یا بارداری چندگانه وجود دارد.